%0 Journal Article %T حق دسترسی به داروهای اساسی در چارچوب موافقت‌نامه تریپس و چالش حمایت از حق بین‌المللی بشر بر سلامت %J مجله حقوقی بین المللی %I مرکز امور حقوقی بین المللی ریاست جمهوری- مدیریت علمی و پژوهشی %Z 2251-614X %A نیاورانی, صابر %A جاوید, احسان %D 2016 %\ 07/01/2016 %V 33 %N شماره 54 (بهار- تابستان) %P 29-58 %! حق دسترسی به داروهای اساسی در چارچوب موافقت‌نامه تریپس و چالش حمایت از حق بین‌المللی بشر بر سلامت %K حق بر سلامت %K دسترسی به دارو %K موافقت‌نامه تریپس %K حق انحصاری %K مجوز اجباری %K اعلامیه دوحه %R 10.22066/cilamag.2016.20719 %X اگرچه در اسناد بین‌المللی حقوق بشری به‌طور صریح به حق دسترسی به داروهای اساسی و حیات‌بخش به‌عنوان «حقی بشری» اشاره نشده است، این حق، یکی از حقوق بنیادینی به شمار می‌رود که در نظام بین‌المللی حقوق بشر برای تحقق حق بر بهره‌مندی از سلامت جسمی و روانی مطلوب، ضرورت دارد. یکی از مهم‌ترین مسائل مرتبط با دسترسی به دارو، بحث حمایت بین‌المللی از ابداعات دارویی و تعارض احتمالی میان این نظام با نظام بین‌المللی حقوق بشر است. در موافقت‌نامه تریپس برای حل این تعارض، انعطاف‌هایی پیش‌بینی شده است که دولت‌ها می‌توانند با توسل به آن‌ها از بروز این تعارضات جلوگیری کنند. با تصویب اعلامیه دوحه و صدور تصمیم شورای تریپس درمورد اجرای مفاد بند 6 این اعلامیه، چارچوب جدیدی برای مجوزهای اجباری ایجاد شده است. محور اصلی این پژوهش این است که آیا وجود وضعیت‌های فوق‌العادۀ ملی می‌تواند عذری موجه برای دولت‌ها جهت عدول از رعایت مقررات بین‌المللی راجع به حمایت از ابداعات دارویی باشد یا خیر. موافقت‌نامه تریپس با پیش‌بینی امکان استفاده‌های دیگر از امتیازنامه‌های ثبت ابداعات دارویی بدون رضایت صاحب آن، به‌صورتی غیرمستقیم، راه را برای اعضای سازمان جهانی تجارت، جهت عدول از رعایت مقررات این موافقت‌نامه در موارد حادث‌شدن وضعیت بحرانی و اضطراری در حوزه بهداشت عمومی باز گذاشته است. %U https://www.cilamag.ir/article_20719_8ca1d19f05e20df3a8e565345d8731ee.pdf