قابلیت داوری دعاوی حقوق مالکیت فکری نیازمند ثبت

بهمئی, محمد علی; شیخ عطار, حسنی

doi:10.22066/cilamag.2018.31682

قابلیت داوری دعاوی حقوق مالکیت فکری نیازمند ثبت

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

¹ نویسنده مسئول، استادیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

² دانشجوی دکتری حقوق اطلاعات دانشگاه تیلبورگ هلند

10.22066/cilamag.2018.31682

چکیده

چکیده
حضور روزافزون دارایی‌های فکری در دنیای کنونی تجارت بین‌الملل، موجب افزایش ناگزیر دعاوی بین‌المللی حقوق مالکیت فکری بین اشخاص خصوصی شده است. ازآنجا‌که در بسیاری از موارد، حق فکریِ موضوع اختلاف و اطراف دعوا با چند نظام حقوقی در ارتباط است، رجوع به دادگاه‌های ملی برای حلّ این اختلافات، دشواری‌ها و ناکارآمدی‌هایی را به همراه خواهد داشت. به‌طور خاص، خصلت سرزمینی حقوق مالکیت فکری، مانع از حل‌و‌فصل قضایی اختلافات ناظر به این حقوق در سطح بین‌المللی می‌شود. چندگانگی رسیدگی قضایی به این دعاوی با خطرات جدّی چون ناهماهنگی‌ و تضاد در آرای قضایی مختلف و البته دشواری اجرای احکام قضایی خارجی مواجه است.
داوری بین‌المللی به‌عنوان شیوه‌‌‌ای جایگزین برای رسیدگی قضایی، مزایای قابل‌توجهی در حل‌و‌فصل اختلافات بین‌المللی حقوق مالکیت فکری دارد. بااین‌حال، در بسیاری از نظام‌های حقوقی، داوری‌پذیری دعاوی حقوق مالکیت فکری محل مناقشه است. ازآنجا‌که حقوق مالکیت فکری، حقوق انحصاری است که حاکمیت اعطا میکند و شرط حمایت از بسیاری از آن‌ها، ثبت نزد مقامات عمومی است، بحث قابلیت داوری این دعاوی، و به‌طور خاص، دعاوی مربوط به حقوق مالکیت فکریِ ثبت‌شده، در طول تاریخ، شاهد نوعی بدبینی و مقاومت در نظام‌های حقوقی ملی بوده است. امروزه مواضع نظام‌های حقوقی دنیا در برابر داوری‌پذیری این دعاوی در طیف گسترده‌ای قرار می‌گیرد: از ممنوعیت مطلق داوری دعاوی حقوق مالکیت فکری ثبت‌شده تا پذیرش کامل داوری دعاوی ناظر به این حقوق. بااین‌حال، مطالعه تطبیقی نظام‌های حقوق پیشرفته و تحولات آن‌ها بیانگر وجود جریانی برای پذیرش حداکثری داوری دعاوی حقوق مالکیت فکری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Arbitrability of Disputes Concerning Registered Intellectual Property Rights

نویسندگان [English]

Mohammad-Ali Bahmaei ¹
Hosna Sheikh-Attar ²

¹ Corresponding Author, Assistant Professor in Law at Shahid Beheshti University

² Doctoral Student of Information Law at University of Tilburg, The Netherlands

چکیده [English]

Abstract
Growing involvement of intellectual assets in today’s international commerce has inevitably increased international disputes concerning intellectual property rights between private parties. Given that many of such disputes involve parties from different countries and intellectual properties arising under the laws of more than one country, the parties to the dispute may find it undesirable or cumbersome to recourse to national courts. In particular, the territorial nature of intellectual property renders these disputes incapable of being resolved on an international basis. The multiplicity of litigation proceedings is susceptible to serious inconsistencies coupled with uncertainty and expense of enforcing foreign judgments in certain jurisdictions.
International arbitration, as an interesting alternative to court litigation, can offer genuine advantages to settle intellectual property disputes. Yet, in many legal systems, the arbitrability of intellectual property disputes has been far from settled. Since Intellectual property rights are in fact monopolies granted by States and many of them must be registered with a State authority if they are to subsist, the question of whether parties can validly submit intellectual property disputes to arbitration has given rise to a historical national resistance to arbitration of intellectual property disputes in general and registered intellectual property disputes in particular. Today, national legal systems tend to take different approaches to this issue; from excluding arbitration on registered intellectual property disputes together with recognizing full arbitrability of all disputes concerning registered intellectual property rights. Nevertheless, a comparative study of modern legal systems and their developments shows that the prevailing trends are shifting toward making most intellectual property disputes arbitrable.

کلیدواژه‌ها [English]

Keywords: Arbitration
Registered Intellectual Property Rights
Disputes Concerning Intellectual Property Rights
Arbitrability
Validity
Ownership
Infringement
Exploitation

مراجع

الف. فارسی

اسکینی، ربیعا؛ تعارض قوانین در داوری تجاری بین‌المللی، مباحثی از حقوق تجارت بین‌الملل، نشر دانش امروز، 1371.
صابری، روح‌الله؛ قراردادهای لیسانس، شهر دانش، 1387.
رهبری، ابراهیم؛ حقوق انتقال فناوری، سمت، 1392.

ب. انگلیسی و فرانسه

- Books

Bruneau, Pascal, De l’arbitrage en Matiere de Differends Relatifs à la Propriété Intellectuelle: Le Cas Spécifiaue du Brevet d’invention, Mémoire de Master, McGill University, 1998.
Chiariny-Daudet, Anne-Catherine, Le Règlement Judiciaire et Arbitral des Contentieux Internationaux Sur Brevets d’invention, Groupe Lexis Nexis , 2006.
Cook, Trevor and García, Alejandro, International Intellectual Property Arbitration, Kluwer Law International, 2010.
Poudret, Jean-François and Besson, Comparative Law of International Arbitration, Sweet & Maxwell, 2^nd ed., 2007.
Racine, Jean Baptist, L’Arbitrage Commercial International et l’Ordre Public, LGDJ, 2000.

- Articles

Blackman, Scott and McNeil, Rebecca, “Alternative Dispute Resolution in Commercial Intellectual Property Disputes”, The American University Law Review, vol. 47, 1998.
Böckstiegel, Karl-Heinz, “Public Policy and Arbitrability”, ICCA Congress Series, No. 3, 1987.
Bonet, Georges et Jarrosson, Charles, “l’arbitrabilité des Litiges de Propriété Industrielle” in Arbitrage et Propriété Intellectuelle, Institut de Recherche en Propriété Intellectuelle Henri-Desbois, 1994.
Briner, Robert, “The Arbitrability of Intellectual Property Disputes with Particular Emphasis on the Situation in Switzerland” in Worldwide Forum on the Arbitration of Intellectual Property Disputes, World Intellectual Property Organization, 1994.
Carmichael, Paul, “The Arbitration of Patent Disputes”, Dispute Resolution Journal, 1982, vol. 38, No. 1.
Celli, Alessandro and Benz, Nicola, “Arbitration and Intellectual Property”, European Business Organization Law Review, No. 3, 2003.
Certilman, Steven A. and Lutzker, Joel, “Arbitrability of Intellectual Property Disputes” in Halket, Thomas (ed.), Arbitration of International Intellectual Property Disputes, Juris, 2012.
De Castro, Ignacio and Chalkias, Panagiotis, “Mediation and Arbitration of Intellectual Property and Technology Disputes”, Singapore Academy of Law Journal, vol. 24, 2012.
Dobkin, James A., “Arbitrability of Patent Disputes under the U.S. Arbitration Act”, The Arbitration Journal, vol. 23, 1968.
Febremont, Jean-Pierre, l’Arbitrage Interne et les Procédures Conventionnelles en Matière de Propriété Industrielle, Thèse de Doctorat, Université Paris II, 1983.
Fortunet, Edouard, “Arbitrability of Intellectual Property Disputes in France”, Arbitration International, vol. 281, 2010.
Freedberg-Swartzburg, Judith, “Facilities for the Arbitration of Intellectual Property Disputes”, in Kiss, A.-Ch. and Lammers, John G. (eds), Hague Yearbook of International Law, vol. 8, Martinus Nijhoff Publishers, 1996.
Frignani, Aldo, “Nouveautés sur l’Arbitrage en Matière de Propriété Intellectuelle et Droit des Sociétés en Italie”, Gazette du Palais, No. 295, 2005.
Friocourt, Michel, “Arbitrage et Propriété Intellectuelle”, Archives de Philosophie de Droit, vol. 52, 2009.
Gaillard, Emmanuel, “L’arbitrage en Matière de Propriété Intellectuelle”, Décideurs Juridique & Financiers , No. 32, 2002.
Grantham, William, “The Arbitrability of International Intellectual Property Disputes”, Berkeley Journal of Internatopnal Law, vol. 14, 1996.
Hanotiau, Bernard, “L’Arbitrabilité”, in Recueil des Cours, Académie de Droit International de la Haye (2002), Tome 296, Martinus Nijhoff Publishers, 2003.
Hanotiau, Bernard “L'arbitrabilité des litiges de propiété intellectuelle: une analyse comparative”, ASA Bulletin, 2003, vol. 21, Issue 1.
Juras, Camille, “International Intellectual Property Disputes and Arbitration: A Comparative Analysis of American, European and International Approaches”, Master’s Thesis, McGill University, August 2003.
Lécuyer-Thieffry, Christine, “L’arbitrabilité des Litiges de Propriété Industrielle: En Droit Comparé: Etats-Unis” in Arbitrage et Propriété Intellectuelle, Institut de Recherche en Propriété Intellectuelle Henri-Desbois, 1994.
Level, Patrice, “L’Arbitrabilité”, Revue de l’Arbitrage, 1992.
Lutzker, Joel, “International Arbitration of Intellectual Property Vallidity”, in Rovine, Arthur W. (ed.), Contemporary Issues in International Arbitration and Mediation, Martinus Nijhoff Publishers, 2009.
Mantakoy, Anna, “Arbitrability and Intellectual Property Disputes” in Mistelis, Loukas A and Brekoulakis, Stavros L. (eds), Arbitrability- International and Comparative Perspectives, Kluwer Law International, 2009.
Martin, Julia, “Arbitration in the Alps Rather Than Litigating in Los Angeles: The Advantages of International Intellectual Property-Specific Alternative Dispute Resolution”, Stanford Law Review, vol. 94, No. 4, 1997.
Nutzi, Patrick, “Intellectual Property Arbitration”, European Intellectual Property Review, vol. 19, Issue 4, 1997.
Pagenberg, Jochen, “The Arbitrability of Intellectual Property Disputes in Germany”, in Worldwide Forum on the Arbitration of Intellectual Property Disputes, World Intellectual Property Organization, 1994.
Perret, François, “l’Arbitrabilité des Litiges de Propriété Industrielle”, in Arbitrqge et Propriété Intellectuelle, Institut de Recherche en Propriété Intellectuelle Henri-Desbois, 1994.
Petrakis, Konstantinos, “The Role of Arbitration in the Field of Patent Law”, Dispute Resolution Journal, vol. 25, 1997.
Plant, David W., “Arbitrability of Intellectual Property Issues in the United States”, in Worldwide Forum on the Arbitration of Intellectual Property Disputes, World Intellectual Property Organization, 1994.
Racine, Jean-Baptiste, “Arbitrage et contentieux de l’exploitation contractuelle des droits de propriété industrielle”, Revue de l'arbitrage, 2014.
Schäfer, Erik, “The Use of Arbitration and Mediation for Protecting Intellectual Property Rights: A German Perspective”, The Trademark Reporter, vol. 94, 2004.
Shapiro, Boris, “Trademark Arbitration: A First Rate Change for a Second Life Future”, Chicago-Kent Journal of Intellectual Property , vol. 8, 2008.
Simms, Daniel Paul, “Arbitrability of Intellectual Property Disputes in Germany”, Arbitration International, vol. 15, No. 2, 1999.
Smith, M. A. et al., “Arbitration of Patent Infringement and Validity Issues Worldwide”, Harvard Journal of Law & Technology, vol. 19, No. 2, 2006.
Troller, Kamen, “Intellectual Property Disputes in Arbitrators”, Journal of the Chartered Institute of Arbitration, vol. 72, No. 4, 2006.
Vivant, Michel, “Juge Compétent en Matière de Brevets- Compétence Interne”, Juris Classeur Brevets, Fasc. 4110, 2010.
Vicente, Dario Moura, “Arbitrability of Intellectuel Property Disputes: A Comparative Survey”, Arbitration International, 2015, vol. 31.