سوگ‌نامه‌ای برای صلح: چالش‌های حقوق بین‌المللِ لیبرال در پیشگیری از منازعات قومی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق بین الملل عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران

2 عضو هیات علمی دانشکده حقوق دانشگاه قم

چکیده

منازعات قومی یکی از مخاطرات جدی کنونی برای ثبات و امنیت داخلی و صلح و امنیت منطقه­ای و بین­المللی به ­شمار می­روند. اقلیت، سازه­ای جمعی است و گروه، نقشی محوری در شکل­گیری هویت جمعی گروه­های اقلیت و امکان درگرفتن منازعات قومی دارد. به نظر می­رسد که حقوق بین­الملل لیبرال، به­واسطة پیش­گرفتن سیاست بی­طرفی و در نتیجه، گشودن راه برای تبعیض غیرمستقیم علیه اقلیت­ها از یک­سو و پا­فشاری افراطی بر فردگرایی و حقوق و خواسته­های فردی و نپرداختن به هویت و حقوق جمعی از سوی دیگر، از گروه­ که نقشی اساسی در بروز و تشدید منازعات قومی دارد غفلت ورزیده و در پیشگیری از تنش­ها میان اکثریت و اقلیت یا بین گروه‌های مختلف اقلیت ناکام مانده است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Elegy for Peace: The Challenges Meeting Liberal International Law in Preventing Ethnic Conflicts

نویسندگان [English]

  • Mousa Karami 1
  • Mostafa Fazaeli 2
1 Ph. D. Candidate in Public International Law, Faculty of Law, University of Qom, Qom, IRI
2
چکیده [English]

Ethnic conflicts (ECs) are considered to be one of the current serious dangers for internal stability and safety as well as regional and international peace and security. Minority is a collective construction and the "group" plays a pivotal role in formation of minority groups' collective identity and the possibility of the outbreak of ECs. It appears that the Liberal International Law, due to proceeding neutrality policy and, as a consequence, paving the way for indirect discrimination against minorities from one side and radical insistence on individualism and individual demands and neglecting collective and group identity and rights on the other side, has disregarded the "group" that plays a substantial role in the outbreak and intensification of ECs. Consequently, this has led to its failure in preventing the tensions between the majority and minority or between different minority groups.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Liber International Law
  • Ethnic Conflicts
  • Neutrality
  • Individualism
  • Collective Rights

مراجع

  1. منابع:

    الف. فارسی

    ـ کتاب

    1. آربلاستر، آنتونی؛ لیبرالیسم غرب؛ ظهور و سقوط، ترجمه: عباس مخبر، مرکز، 1377.
    2. بشیریه، حسین؛ تاریخ اندیشه ­های سیاسی در قرن بیستم (2): لیبرالیسم و محافظه ­کاری، نشر نی، 1378.
    3. بیات، عبدالرسول با همکاری جمعی از نویسندگان؛ فرهنگ واژه­ ها، درآمدی بر مکاتب و اندیشه­ های معاصر، مؤسسه فرهنگ و اندیشة دینی، بهار 1386.
    4. بیتام، دیوید؛ دموکراسی و حقوق بشر، ترجمه: محمدتقی دلفروز، چاپ دوم، طرح نو، 1389.
    5. خوب روی پاک، محمدرضا؛ حقوق مردم و شهروندی؛ دگرگونی در مفاهیم حقوق عمومی، شیرازه، 1393.
    6. شهبازی، آرامش؛ نظام حقوق بین ­الملل؛ وحدت در عین کثرت، شهر دانش، 1389.
    7. عبداللهی، معاذ و جوان میر عبداللهی؛ نسل ­زدایی فرهنگی؛ پیشینه، مبانی، قابلیت جرم­انگاری و مصادیق، مجد، 1393.
    8. عزیزی، ستار؛ حمایت از اقلیت ­ها در حقوق بین­ الملل، چاپ دوم (اول ناشر)، شهر دانش، 1394.
    9. فضائلی، مصطفی و موسی کرمی؛ حمایت از حقوق فرهنگی اقلیت­ های قومی در حقوق بین‌الملل؛ با نگاهی به وضعیت کُردها در ترکیه، شهر دانش، 1395.
    10. فلسفی، هدایت ­الله؛ حقوق بین ­الملل معاهدات، چاپ دوم، فرهنگ نشر نو، 1383.
    11. قاری سیدفاطمی، سیدمحمد؛ حقوق بشر در جهان معاصر (دفتر یکم)؛ درآمدی بر مباحث نظری: مفاهیم، مبانی، قلمرو و منابع، چاپ سوم (دوم ناشر)، شهر دانش، 1390.
    12. کریمی، سیامک؛ حقوق بین­ الملل پس از 11 سپتامبر، طلیعة ظهور، 1393.
    13. کوردل، کارل و استفان ولف؛ منازعات قومی، ترجمه: عبدالله رمضان­زاده، نشر فرهنگ‌شناسی و نشر میزان، 1393.
    14. ممتاز، جمشید و امیرحسین رنجبریان؛ حقوق بین­ الملل بشردوستانه؛ مخاصمات مسلحانة داخلی، چاپ چهارم، میزان، 1393.

     

    ـ مقاله

    1. ابراهیم ­گل، علیرضا و سیامک کریمی؛ «دیالکتیک صلح و بربریت: مطالعه و نقد نظریة لیبرالی حقوق بین ­الملل»، مطالعات حقوق عمومی، دورة 47، شمارة 1، بهار 1396.
    2. ابوالفتحی، محمد و مختار نوری؛ «جامع ه­گرایان و نقد فردگرایی و بی­ طرفی دولت لیبرال»، غرب­شناسی بنیادی، سال 3، شمارة 2، پاییز و زمستان 1391.
    3. تسون، فرناندو؛ «تئوری حقوق بین­ الملل کانت»، ترجمه: بابک وثوقی ­زاده، در: جمعی از نویسندگان (زیر نظر محمود باقری)، مکاتب فلسفی در حقوق بین­ الملل، چاپ دوم، میزان، 1395.
    4. داودی، علی­ اصغر؛ «نقش حافظة جمعی در بروز منازعات قومی»، جامعه­ شناسی ایران، سال سیزدهم، شمارة 1 و 2، بهار و تابستان 1391.
    5. ذوالعین، نادر؛ «حمایت از حقوق اقلیت­ ها در حقوق بین­ الملل»، تحقیقات حقوقی، شمارة 15، پاییز 1373‌ـ تابستان 1374.
    6. راسخ، محمد و محمدرضا رفیعی؛ «نسبت حکومت با زندگی مطلوب: نگرشی به رویکرد بی‌طرفی»، مطالعات حقوق تطبیقی معاصر (فقه و حقوق اسلامی سابق)، دورة 1، شمارة 1، پاییز 1389.
    7. زمانی، سیدقاسم؛ «حمایت از اقلیت‌ها در اسناد جهانی حقوق بشر»، پژوهش حقوق عمومی (پژوهش حقوق و سیاست سابق)، دورة 7، شمارة 16، تابستان 1384.
    8. شیرزاد، امید؛ «تأملی بر مفهوم و مبانی دولت کمال­گرا»، رهیافت­ های سیاسی و بین ­المللی، دورة 11، شمارة 4، تابستان 1399.
    9. عزیزی، ستار؛ «صلح، عدالت و دموکراسی در جوامع چندقومیتی (متکثر): دموکراسی توافقی با تأکید بر مقایسة تطبیقی کشورهای بوسنی هرزگوین و عراق»، حقوق بشر، سال 9، شمارة 1 و 2 (پیاپی 17 و 18)، بهار تا زمستان 1393.
    10. عزیزی، سیدمجتبی؛ «بی­طرفی در نظام­ های لیبرال و پیامدهای آن»، سیاست، دورة 46، شمارة 2، تابستان 1395.
    11. فضائلی، مصطفی و موسی کرمی؛ «حمایت از فرهنگ و حقوق فرهنگی اقلیت­ ها در پرتو تفسیر عام شمارة 21 کمیتة حقوق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی»، پژوهش حقوق عمومی، دورة 19، شمارة 56، پاییز 1396.
    12. _________________؛ «تأملی بر نقش دیوان دائمی دادگستری بین­ المللی در توسعه و تحول نظام بین ­المللی حمایت از حقوق اقلیت ها»، تحقیقات حقوقی، دورة 22، شمارة 87، پاییز 1398.
    13. کردونی، ندا و امیر نیک­پی؛ «چندفرهنگ­ گرایی، دولت و حقوق اقلیت­ ها»، تحقیقات حقوقی، دورة 19، شمارة 75، بهار 1395.
    14. کردونی، ندا، محمدرضا ضیایی بیگدلی، امیر نیک­پی و سیدقاسم زمانی؛ «جنگ نو و منازعات جوامع چندفرهنگی در حقوق بین الملل»، پژوهش­های سیاسی و بین­ المللی، دورة 9، شمارة 35، تابستان 1397.
    15. کریمی­ فرد، حسین؛ «جایگاه حقوق بین­ الملل در نظریه­ های روابط بین­ الملل»، مجلة حقوقی بین ­المللی، سال سی­ ودوم، شماره 52، بهار و تابستان 1394.
    16. محمدی، فردین؛ «سرمایة فرهنگی و هویت جمعی: مطالعة پیمایشی دانشجویان دانشگاه کردستان»، راهبرد فرهنگ، شمارة 44، زمستان 1397.

     

    ب. انگلیسی

    - Books

    1. Barry, Brian, Culture and Equality, Polity Press, 2001.
    2. Horowitz, Donald L., Ethnic Groups in Conflict, University of California Press, 1985.
    3. Kymlicka, Will, Liberalism, Community and Culture, Clarendon Press, 1989.
    4. ـــــــــــــــــــــــــــــ, Multicultural Odysseys: Navigating the New International Politics of Diversity, Oxford University Press, 2007.
    5. Neal, Patrick, Liberalism and its Discontents, Macmillan, 1997.
    6. Thornberry, Patrick, International Law and Rights of Minorities, Oxford University Press, 1991.

     

    - Thesis and Dissertations

    1. Al-Hakim, Mohamad, Liberalism and Minority Rights: The Issue of Faith-Based Arbitration Within Liberal Democracies, Thesis Submitted for the Degree of A in Philosophy, McMaster University, September 2007.
    2. Biru Kersmo, Tadese, The Nexus between Ethnic Politics and Ethnic Conflicts: The Case of Ethiopia, Thesis, MA Dissertation in Peace, Conflict and Diplomacy, London Metropolitan University, 25 January 2021.
    3. Bisram, Visnoonand, Impact of Ethnic Conflict on Development: A Case Study of Guyana, Ph. D. Thesis in Sociology, The City University of New York, 2015.
    4. Sabina Moraa, Nyang'au, Assessment of the Effects of Ethnic Conflict on Access and Participation of Children in Primary Education in Nakuru Conty, Kenya, Reasearch Thesis in Education, Kenyatta University, May 2019.

     

     

    - Articles

    1. Ahlin Marceta, Joseph, "An Individualist Theory of Meaning", Journal of Value Inquiry, vol. 55, 2021.
    2. Alcorta, Ludovico, J. Swedlund, Haley, Smits, Jeroen, "Discrimination and Ethnic Conflicts: A Dyadic Analysis of Politically-Excluded Groups in Sub-Saharan Africa", International Interactions, vol. 46, No. 2, 2020.
    3. Bakalova, Maria, Blagoeva, Blaga, "The Concept of Group Rights from Universalist-Particularist Perspective and Beyond", Yearbook of University of National and World Economy (Bulgaria), Issue 1, December 2019.
    4. Brown, Michael, "The Causes and Regional Dimension of Internal Conflict", In: Brown, Michael (ed.), The International Dimensions of Internal Conflict, MIT Press, 1996.
    5. Caprioli, Mary, F. Trumbore, Peter, "Ethnic Discrimination and Interstate: Testing the International Impact of Domestic Behaviour", Journal of Peace Research, vol. 40, No. 1, January 2003.
    6. Cohen-Almagor, Raphael, "Between Individual Rights and Group Rights", Academicus, vol. 18, 2018.
    7. Cossette-Lefebvre, Hugo, "Direct and Indirect Discrimination: A Defense of the Disparate Impact Model", Public Affairs Quarterly, vol. 34, No. 4, October 2020.
    8. Ercan Yilmaz, Muzaffer, "The Rise of Ethnic Nationalism, Intra-State Conflicts and Conflict Resolution", Turkish Journal of TESAM Academy, Issue 5, No. 1, January 2018.
    9. García-Salmones, Mónic, "Walther Schücking and the Pacifist Traditions of International Law", European Journal of International Law, vol. 22, No. 3, 2011.
    10. Mearsheimer, John, "Bound to Fail: The Rise and Fall of the Liberal International Order", International Security, vol. 43, No. 4, Spring 2019.
    11. Kirste, Stephan, "Individualism and Collectivism in the Foundation of Group Rights", Prisma Juridico, vol. 19, No. 2, July-December 2020.
    12. Kukathas, Chandran, "Are There Any Cultural Rights?", In: Stapleton, Julia (ed.), Group Rights: Perspectives Since 1900, Theommes Press, 1995.
    13. Kymlicka, Will, "Liberal Individualism and Liberal Neutrality", Ethnics, vol. 99, No. 4, 1989.
    14. Mbowura, Cletus Kwaku, "Inter-Ethnic Conflicts and their Impacts on National Development, Integration and Social Cohesion: A Study of the Nawuri-Gonja Conflict in Northern Ghana", International Journal of Humanities and Social Science, vol. 4, No. 7, Issue 1, May 2014.
    15. Mohammadzadeh, Hossein, "The Causes of Ethnic Conflicts in Multi-Ethnic Societies", World Scientific News, No. 42, 2016.
    16. Reuter, Tina Kempin, "Ethnic Conflict", In: T. Ishiyama, John T., Breuning, Merijke (eds.), 21st Century Political Science; A Reference Handbook, 1, SAGE Publications, 2011.
    17. Segesvary, Victor, "Group Rights: The Definition of Group Rights in the Contemporary Legal Debate Based on Socio-Cultural Analysis", International Journal on Group Rights, No. 3, 1995.
    18. Tepfenhart, Mariana, "The Causes of Ethnic Conflicts", Comparative Civilisations Review, vol. 68, No. 68, Spring 2013.
    19. Uduak Williams, Dodeye, "How Useful are the Main Existing Theories of Ethnic Conflict", Academic Journal of Interdisciplinary Studies, vol. 4, No. 1, March 2015.
    20. Jones, Dorothy, "The League of Nations Experiment in International Protection", Ethnics and International Affairs, vol. 8, March 1994.

     

    - Reports

    1. Atanassova, Ivanka Nedeva, The Impact of Ethnic Issues on the Security of South Eastern Europe (Report), Commissioned by the NATO office of Information and Press, 1999.
    2. Srinivasan, Sharath, Minority Rights, Early Warning and Conflict Prevention: Lessons from Darfur (Report), Minority Rights Group International, September 2006.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 14 بهمن 1400
  • تاریخ بازنگری: 22 فروردین 1401
  • تاریخ پذیرش: 26 اردیبهشت 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار